Mời các hội viên Chữ thập đỏ tham gia hội thi tìm hiểu biểu tượng Chữ thập đỏ và tham khảo tài liệu hỗ trợ hội thi.
HỘI CHỮ THẬP ĐỎ THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH
TÀI LIỆU HỖ TRỢ
THAM GIA THI TRỰC TUYẾN TÌM HIỂU VỀ BIỂU TƯỢNG
TRONG PHONG TRÀO CHỮ THẬP ĐỎ VÀ TRĂNG LƯỠI LIỀM ĐỎ
(Nguồn từ sách Lịch sử Hội Chữ thập đỏ Việt Nam)
_______________
LỊCH SỬ CỦA BIỂU TƯỢNG
- 1859 Henry Dunant đã chứng kiến trận Solferino, nơi có hàng nghìn binh sĩ bị thương đã chết vì không được cứu chữa, thi thể của họ đã bị cướp bóc và thú dữ ăn thịt. Lực lượng quân y không đủ để hoàn thành nhiệm vụ, và một trong những nguyên nhân chính là họ không thể được phân biệt bằng một biểu tượng thống nhất để hai bên tham chiến dễ dàng nhận ra được.
- 1863 Một Hội nghị quốc tế đã nhóm họp tại Geneva, cố gắng để tìm ra những biện pháp khắc phục sự bất lực của lực lượng quân y trên chiến trường. Hội nghị thông qua dấu hiệu “Chữ thập đỏ trên nền trắng"những tổ chức cứu trợ thương binh. Đó làcác Hội Chữ thập đỏ và Trăng Lưỡi liềm đỏ quốc gia sau này.
- 1864 Công ước Genevađầu tiên được thông qua - Chữ thập đỏtrên nền trắng được chính thứccông nhận là một dấu hiệu nhận diện của lực lượng quân y các bên quân đội tham chiến.
- 1876 Trong cuộc chiến tranh Nga- Thổ, trận chiến ở Balkan, Đế quốcOttoman đã quyết định dùng một hình Trăng Lưỡi liềm đỏ trên nền trắng thay cho Chữ thập đỏ. Ai Cập cũng chọn hình Trăng Lưỡi Liềm đỏ, sau đó Ba Tư chọnhình một con Sư tử đỏ và Mặt trời trên nền trắng. Những quốc gia này có một số bảo lưu Công ước Geneva và những dấu hiệu riêng của họ đã được ghi vào Công ước năm 1929.
- 1949 Điều khoản 38 của Công ước Geneva đầu tiên về việc khẳng định những biểu tượng của CTĐ - TLLĐ, Sư tử đỏ và Mặt trờitrên nền trắng của các lực lượng quân y phải được bảo vệ. Vì vâỵ, không được phép sử dụng bất cứ biểu tượngnào khác ngoài biểu tượng Trăng Lưỡi liềm đỏ và Sử tử đỏ và Mặt trời.
- 1980 Nước Cộng hoà Hồi giáo Iran quyết định bỏ biểu tượng Sư tử đỏ và Mặt trời đỏ, mà thay thế bằng biểu tượng Trăng Lưỡi Liềm đỏ.
- 1982 Hiệp hội quốc tế CTĐ - TLLĐ thông qua biểu tượng của Hiệp hội là Chữ thập đỏ và Trăng Lưỡi liềm đỏ trên nền trắng.
SỬ DỤNG BIỂU TƯỢNG
Có hai biểu tượng: Chữ thập đỏ và Trăng Lưỡi liềm đỏ chức năng như nhau, được các Hội quốc gia trong Phong trào sử dụng. Mỗi biểu tượng sử dụng đều có hai mục đích khác nhau: bảo vệ và nhận diện.
- Mục đích bảo vệ: Đây là mục đích cơ bản của biểu tượng, khi có xung đột, biểu tượng sẽ là dấu hiệu được bảo vệ của Công ước Geneva. Biểu tượng này chỉ cho những người tham chiến biết rằng những người (người tình nguyện của Hội quốc gia, nhân viên y tế, đại diện Uỷ ban quốc tế Chữ thập đỏ…) và các đơn vị y tế (bệnh viện, trạm cấp cứu...) và các phương tiện vận chuyển (đường bộ, đường không, đường biển) được Công ước Geneva và các Nghị Định Thư Bổ Xung bảo vệ. Biểu tượng này khi được sử dụng như một công cụ bảo vệ, nhất thiết phải tạo được sự đáp ứng của những người tham chiến đó là kiềm chế và tôn trọng. Vì vậy, biểu tượng phải có kích thước lớn.
- Mục đích nhận diện: Với mục đích nhận diện, biểu tượng được sử dụng chủ yếu trong thời bình để cho biết rằng một người hoặc tài sản phương tiện có liên quan tới Phong trào CTĐ- TLLĐ hoặc là một Hội CTĐ - TLLĐ quốc gia, hoặc Hiệp hội Quốc tế các Hội CTĐ- TLLĐ hoặc Uỷ ban Quốc tế Chữ thập đỏ. Trong trường hợp này biểu tượng cần có kích thước nhỏ hơn. Biểu tượng này dùng để nhắc nhở rằng những tổ chức mang biểu tượng làm việc theo những nguyên tắc cơ bản của Phong trào.
NHỮNG CÁ NHÂN VÀ PHƯƠNG TIỆN TÀI SẢN
ĐƯỢC QUYỀN SỬ DỤNG BIỂU TƯỢNG
1. Mục đích nhận diện (Kích thước nhỏ)
- Các hội viên, nhân viên của Hội CTĐ- TLLĐ quốc gia có thể mang biểu tượng, thông thường có kích thước nhỏ khi làm nhiệm vụ. Khi không làm nhiệm vụ, họ có thể đeo biểu tượng rất nhỏ. Ví dụ: dưới dạng trâm cài đầu, ghim cài ve áo hoặc huy hiệu. Trừ một số trường hợp ngoại lệ, biểu tượng sẽ được đeo cùng với tên đầy đủ hoặc chữ viết tắt tên Hội quốc gia.
- Những người được Hội quốc gia cho phép, những người đã tham gia các khoá học hoặc các kỳ thi của Hội quốc gia có thể đeo biểu tượng với kích thước nhỏ kèm tên hoặc chữ viết tắt tên Hội quốc gia.
- Những nhà cửa, trụ sở, tài sản được Hội quốc gia sử dụng có thể được đánh dấu bằng biểu tượng và kèm theo tên Hội quốc gia, dù những tài sản này có thuộc sở hữu của Hội hay không. Khi Hội quốc gia chỉ sử dụng một phần của tòa nhà, thì biểu tượng sẽ được treo hoặc dán ở phần được Hội sử dụng. Biểu tượng nên có kích thước nhỏ, không nên dán, treo trên mái nhà để tránh trường hợp khi có xung đột vũ trang, sẽ có sự hiểu lầm biểu tượng được sử dụng với mục đích bảo vệ. Hội quốc gia không đánh dấu biểu tượng lên những toà nhà, tài sản thuộc về mình nhưng đã cho thuê mượn.
- Các bệnh viện, trạm cấp cứu, xe cứu thương và các phương tiện vận chuyển khác do Hội quốc gia sử dụngcó thể treo biểu tượng cùng với tên của Hội.
2. Mục đích bảo vệ ( Kích thước lớn)
- Các đơn vị y tế của các lực lượng vũ trang sẽ dùng biểu tượng như một phương tiện bảo vệ khi có xung đột.
- Các đơn vị y tế của Hội Chữ thập đỏ quốc gia (bệnh viện, trạm cấp cứu...) và phương tiện giao thông vận tải (đường bộ, đường thuỷ, đường không) được giao nhiệm vụ cứu thương khi có xung đột được sử dụng biểu tượng nhưmột phương tiện bảo vệ trong hoà bình và có sự cam kết của chính quyền.
- Các bệnh viện dân sự đã được chính phủ công nhận cũng được phép sử dụng biểu tượng như phương tiện bảo vệ.
- Tất cả các cơ sở y tế dân sự (bệnh viên, trạm cấp cứu) được công nhận và được phép củacáccấp chính quyền có thẩm quyền ( Điều này chỉ liên quan đến các Chính phủ đã ký Nghị định thư I)
- Các tổ chức cứu trợ tình nguyện khác cũng hoạt động theo những điều kiện tương tự các Hội quốc gia: Họ phải được chính phủ công nhận và cho phép; Họ chỉ có thể dùng biểu tượng chocác trường hợp là nhân viên hoặcthiết bịphục vụ trong cácđơn vị y tế của lực lượng vũ trang; Họ phải tuân theo các quy định và luật quân sự.
KÍCH THƯỚC CỦA BIỂU TƯỢNG
Công ước quốc tế Geneva ngày 12 tháng 8 năm 1949 mà hầu tất cả các Chính phủ trên thế giới đều công nhận đã quy định chặt chẽ ý nghĩa bảo vệ của biểu tượng:
- Biểu tượng luôn được trình bày trên nền trắng, màu đỏ của Chữ thập đỏ và Trăng Lưỡi liềm đỏ là màu được sử dụng cho biểu tượng.
- Biểu tượng Chữ thập đỏ được tạo bởi 5 ô vuông bằng nhau.
- Biểu tượng trăng lưỡi liềm đỏ được tạo bởi 2 vòng tròn cùng bán kính nhưng lệch tâm.
LUẬT HOẠT ĐỘNG CHỮ THẬP ĐỎ
(Tại Chương III qui định Biểu tượng trong hoạt động Chữ thập đỏ).
Điều 14. Biểu tượng Chữ thập đỏ
1. Biểu tượng chữ thập đỏ là hình chữ thập màu đỏ, trên nền trắng. Biểu tượng chữ thập đỏ được tôn trọng và được pháp luật bảo hộ.
2. Biểu tượng chữ thập đỏ là dấu hiệu để nhận biết người đang thực hiện hoạt động chữ thập đỏ và cơ sở, phương tiện, hiện vật được sử dụng trong hoạt động chữ thập đỏ. Trong các cuộc xung đột vũ trang, biểu tượng chữ thập đỏ là dấu hiệu để nhận biết và bảo vệ người, cơ sở và phương tiện, hiện vật mang biểu tượng này.
Điều 15. Sử dụng biểu tượng chữ thập đỏ
1. Biểu tượng chữ thập đỏ được sử dụng khi tiến hành hoạt động chữ thập đỏ và tại cơ sở, trên phương tiện, hiện vật của Hội Chữ thập đỏ.
2. Khi có xung đột vũ trang, biểu tượng chữ thập đỏ được sử dụng theo quy định của các công ước Giơ-ne-vơ có liên quan, các nghị định thư bổ sung mà Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt nam là thành viên.
Điều 16. Biểu tượng trăng lưỡi liềm đỏ, biểu tượng pha lê đỏ
Biểu tượng trăng lưỡi liềm đỏ, biểu tượng pha lê đỏ do tổ chức quốc tế, tổ chức nước ngoài thuộc Phong trào chữ thập đỏ và trăng lưỡi liềm đỏ quốc tế sử dụng ở Việt Nam được tôn trọng và được pháp luật bảo hộ.
BỘ Y TẾ
(Công văn số 7464/BYT-KCB ngày 29/10/2009 của Bộ y tế
thực hiện quy định về sử dụng biểu tượng Chữ thập đỏ).
Để việc sử dụng biểu tượng chữ thập đỏ trong ngành y tế theo đúng qui định của Luật, Bộ Y tế yêu cầu sở Y tế tỉnh, thành, y tế các ngành trực thuộc trung ương, các đơn vị trực thuộc Bộ và y tế các Bộ, ngành thực hiện các nội dung sau đây:
- Các cơ sở y tế chỉ sử dụng biểu tượng chữ thập đỏ khi tham gia các hoạt động chữ thập đỏ theo quy định Điều 2 của Luật Hoạt động Chữ thập đỏ.
- Tại cơ sở y tế và khi tiến hành các hoạt động y tế ngoài cơ sở y tế không phải hoạt động chữ thập đỏ, các cơ sở y tế không được sử dụng biểu tượng chữ thập đỏ.
THÔNG TƯ BỘ Y TẾ
Ngày 30/11/2015 Bộ Y tế ban hành Thông tư số 45/2015/TT-BYT quy định về trang phục y tế. Tại khoản 3, điều 3 của Thông tư chỉ rõ “Trang phục y tế không được có biểu tượng Chữ thập đỏ trái quy định của pháp luật về hoạt động Chữ thập đỏ”.